Wöbbelin

Monument kamp Wöbbelin
Foto: collectie Paul Niessen

Rond de jaarwisseling van 1944-1945 gaf de SS-commandant van Neuengamme opdracht tot de bouw van een buitenkamp in de buurt van het kamp “Reiherhorst”, 3 km van Ludwiglust, waarvan de bouw al maanden daarvoor was begonnen. Het eerste transport van 700 gevangenen uit het hoofdkamp Neuengamme, kwam op 12 februari 1945 in kamp “Reiherhorst”aan. Deze gevangenen werden ingezet voor de bouw van het grotere kamp Wöbbelin.

Tijdens de opbouw van dit kamp zijn veel gevangenen omgekomen. Al in april deed het kamp dienst als opvangkamp voor de evacueringstransporten hoofdzakelijk uit buitenkampen van Neuengamme. Meer dan 5000 gevangenen werden ondergebracht in dit kamp.

In deze tien weken, tot 2 mei, zijn meer dan duizend gevangenen omgekomen.

Door ontoereikende en onregelmatige voedselvoorziening, onbeschrijfelijk slechte hygiënische toestanden en bijna zonder adequate medische verzorging stierven de gevangenen met honderden tegelijk.
Het kamp was niet afgebouwd, in de barakken geen deuren, in de ramen geen glas, er was slechts zand op de vloer. Er waren geen bedden, slechts een soort kooien. Sanitair was er niet, alleen een handpomp. In de grond waren enkele gaten gegraven die dienden als wc. Het kamp was erg vervuild, veel luizen en erg weinig of geen eten en lange appéls.

Op 2 mei 1945 had de SS het bevel over het kamp overgedragen aan de Kapo’s.

Tegen de middag van 2 mei bereikten de militairen van de 82e US Airborne Divisie kamp Wöbbelin. De commandant was generaal James M. Gavin. De aanblik van het kamp was zelfs voor deze geharde militairen schokkend.
De Amerikaanse militairen organiseerden zo snel mogelijk levensmiddelen en medische zorg. Honderden veldbedden werden in een hangar van naburig vliegveld opgesteld. Een groot aantal van de zieken werd ondergebracht in naburige ziekenhuizen. Ondanks alle inspanningen overleden in de eerste dagen nog 200 gevangenen aan de gevolgen van de ondergaande kwellingen.
Op bevel van de Amerikaanse commandant werden de inwoners van Wöbbelin en omliggende plaatsen gedwongen het kamp te bezoeken.
Duitse krijgsgevangenen werden tewerkgesteld in het kamp en geconfronteerd met de kampslachtoffers.
De burgers van Wöbbelin werden ook verplicht deel te nemen aan het begraven van de vele slachtoffers. De massagraven werden geopend en ieder gezin was verplicht een wit laken ter beschikking te stellen, omdat er voor het grote aantal doden geen kisten beschikbaar waren.
Alle doden werden in deze lakens gewikkeld.

Tweehonderd slachtoffers werden op 7 mei 1945 in de nabijheid van het Achse Slot van Ludwiglust ter aarde besteld, de gehele bevolking van Ludwiglust was verplicht de ceremonie bij te wonen.

Andere kampslachtoffers werden op 8 mei 1945 in Schwerin en Hagenow begraven.

Ook in Wöbbelin werden 150 slachtoffers begraven.

In al deze plaatsen vond dezelfde begrafenisceremonie plaats, de bewoners van deze plaatsen werd opgedragen een graf te delven en langs de slachtoffers te defileren.