Bombardement Sahara

Wageningen 17 september 1944, 11.23 uur

De bommen die op de wijk Hamelakkers (Sahara) en op de Diedenweg vielen op de dag dat de operatie Market Garden begon waren bestemd voor Duitse doelen, maar ze troffen burgers en burgerhuizen. De Sahara is een buitenwijk van Wageningen, gelegen ten oosten van de stad op de Wageningse Berg. De Sahara is een onofficiële naam van het gebied dat eigenlijk Hamelakkers heet.

In de Sahara werden vijf en dertig mensen dodelijk getroffen, vier zwaar gewonden overleden later in een ziekenhuis, één persoon was en bleef vermist. Er waren veel gewonden.

Het bombardement op de Sahara werd uitgevoerd door een flight van 6 toestellen van de United States Army Air Forces (USAAF), 8th Air Force.
Er vielen 160 fragmentatiebommen van 260 lb (118 kg) type AN-M81 (T10).
Er was geen luchtalarm gegeven omdat een kwartier voordat de bommen vielen de stroom was uitgevallen. In Nijmegen was de elektriciteitscentrale gebombardeerd.
Langs de gehele Veluwezoom werden zulke bombardementen uitgevoerd. Het aantal burgerdoden en gewonden was hoog.

"Op de weg voor het huis stond ik naar boven te kijken, een beetje opgewonden omdat ik nog nooit zoveel vliegtuigen bij elkaar had gezien.
Plotseling zag ik dat een paar vliegtuigen lager gingen vliegen dan de rest. Onmiddellijk daarna zag ik bommen vallen: zwarte strepen die tegen de blauwe lucht naar beneden suisden. Zonder er bij na te denken liet ik me voorover vallen. Ik lag al toen ik de laatste bommen – heel dichtbij – zag neerkomen.
De volgende herinnering is een stofwolk, zo dicht dat ik hooguit enkele meters kon kijken. Vreemd: ik herinner me geen explosies, hoewel de ontploffende bommen en het neervallende puin van de vernielde huizen een hels lawaai moeten hebben gemaakt.
Ineens stond pa in de voordeur, roepend: “Henk, ben je daar? Leef je nog?
Ik sprong op, liep naar pa toe. Hij had blijkbaar mama, Bep en Loes al gezien, want hij verzuchtte: “We zijn er allemaal nog – Godzijdank!” Twee huizen met rieten daken stonden in brand. Meneer de Jong, die enkele huizen verderop op de Diedenweg woonde, lag op een brancard te sterven. Hij had een scherf in zijn nek gekregen."

Op 17 september 1944 ontsnapt de kleine Maarten ternauwernood aan de dood tijdens een Engels vergissingsbombardement op Wageningen. Maarten ligt in een kinderwagen in de achtertuin, als bij de buren een bom inslaat. De brokstukken dalen neer op de wagen, maar wonder boven wonder blijft Maarten ongedeerd.

75 jaar na het bombardement, op dinsdag 17 september 2019 werd op het Ericaplein een monument ter herinnering aan het ‘vergeten’ bombardement onthuld.

Saharamonument

Slachtoffers

De lijst met namen van de veertig dodelijke slachtoffers van het bombardement op de Sahara van 17 september 1944.

lees verder

Het waren bewoners, bezoekers en onderduikers die op zondag 17 september 1944 in de wijk verbleven. De straatnamen die vermeld zijn waren de plaatsen waar ze woonden of op het moment van het bombardement aanwezig waren.
De slachtoffers achter de aanklikbare namen waren geen inwoners van Wageningen. Van de overige slachtoffers staat meer informatie op deze website onder Burgerslachtoffers

Berglaan 5

Adrianus Bernardus Vale
Arnhem 12-02-1914 / Wageningen 17-09-1944
Ingeborgh Margarete Aleida Vale
Wageningen 29-07-1943 / Wageningen 17-09-1944
Aleida Everdina Vale - Derksen (weduwe Hermanus Petrus Vale
Arnhem 14-10-1877 / Wageningen 17-09-1944
Johanna Alberta Tijssen
Opheusden 13-04-1911 / Wageningen 17-09-1944 [vermist]

Berglaan 12

Jakob van der Poel
Nieuwenhoorn 13-05-1896 / Wageningen 17-09-1944
Hadewina Maria van der Poel
Medan N.O.I. 13-04-1926 / Wageningen 17-09-1944
Wilhelmus Johannes Versteeg
Wageningen 30-05-1930 / Wageningen 17-09-1944
Maria Johanna Gerarda Versteeg
Wageningen 12-09-1935 / Wageningen 17-09-1944
Wilhelmina Juliana, Beatrix, Irene Versteeg
Wageningen 05-06-1941 / Wageningen 17-09-1944

Berglaan 14

Maria Olivier - Haitsma
Wageningen. 23-05-1890 / Wageningen 17-09-1944
Simon Cornelis Johannes Olivier
Wageningen 18-06-1925 / Wageningen 17-09-1944

Berglaan 16

Martha Johanna van Diermen -van Leuven
Graauw 03-08-1887 / Apeldoorn 03-10-1944
Emmy Martha van Diermen
Breskens 08-08-1912 / Wageningen 17-09-1944

Diedenweg 4

Nicolaas Willem de la Rive Box
Hoorn 11-02-1898 / Zeist 09-11-1944

Diedenweg 10

Wilhelmina Tineke van der Lee
Rotterdam 04-06-1932 / Wageningen 22-09-1944

Diedenweg 17

Hendrik de Jong
Ridderkerk 03-07-1888 / Wageningen 19-09-1944

Diedenweg 21

Johanna Berendina Sonderman
Kampen 31-08-1914 / Wageningen 17-09-1944

Diedenweg 23

Melia Aartje de Mink -Reneman
Haastrecht 05-06-1889 / Wageningen 17-09-1944

Diedenweg

Johannes Petrus Albertus Meulenbeek
Arnhem 15-12-1910 / Wageningen 17-09-1944

Diedenweg

Gijsbertha Henrica Adriana Veenendaal
Wageningen. 25-07-1931 / Wageningen 17-09-1944

Englaan 4

Jkvr. Octavie van Vloten – van den Bergh.
Passoeroean 29-03-1898 / Wageningen 17-09-1944

Englaan 12

Anna Boerrigter - Raaff
Djogjakarta N.O.I. 23-11-1877 / Wageningen 17-09-1944
Geertruida de Jonge Mulock Houwer
Goes 23-01-1878 / Wageningen 17-09-1944
Jan Adolf Wilton van Reede
Hilligersberg 06-04-1868 / Wageningen 17-09-1944

Ericalaan 1

Gerrit Waijboer
Alkmaar 11-01-1880 / Wageningen 17-09-1944

Ericalaan 2

Maria Wijnanda Doeleman - Giesberger
Doornspijk 05-01-1913 / Wageningen 17-09-1944

Ericalaan 4

Willem Adriaan Kramer
Wageningen 13-04-1932 / Wageningen 17-09-1944

Ericalaan 6

Maria Catharina Johanna van Kraanen - Peters
Arnhem 10-07-1912 / Wageningen 17-09-1944
Theodoor Johan Heydenrijk
Alkmaar 29-06-1934 / Wageningen 17-09-1944

Ericalaan 8

Diederika de Bruijn - Vonk
Wormerveer 31-03-1908 / Wageningen 17-09-1944

Ericaplein 6

Everdina ten Böhmer
Renkum 01-11-1926 / Wageningen 17-09-1944

Hamelakkerlaan 1

Roza Elisabeth Zwaneweber - Andriesse
Vierlingsbeek 02-10-1912 / Wageningen 17-09-1944

Hamelakkerlaan 7

Jan Seinstra
Laren (N.H.) 15-12-1920 / Wageningen 17-09-1944

Hamelakkerlaan 9

Coenraad Hendrik Hermanus Snell
Kediri N.O.I. 16-06-1884 / Wageningen 17-09-1944
Wilhelmina Paulina Snell- Draijer
Tegal N.O.I. 19-07-1885 / Wageningen 17-09-1944
Johan Rudolf Snell
Soemenep N.O.I. 30-11-1918 / Wageningen 17-09-1944
Henriette Francisca Alice Snell
Soemenep N.O.I. 21-09-1920 / Wageningen 17-09-1944

Hamelakkerlaan 13

Philip Franciscus Rutten
Rotterdam 28-12-1883 / Wageningen 17-09-1944

Rijksstraatweg 83 a

Hendrina Oostendorp -Holleman
Wageningen 21-04-1898 / Wageningen 17-09-1944

Locatie Onbekend

Johannes Phillipus Cattel
Dordrecht 02-08-1889 / Wageningen 17-09-1944

Begrafenissen slachtoffers

Op woensdag 20 september 1944 werden zeven rooms-katholieke slachtoffers begraven na een uitvaartdienst in de Sint Janskerk aan de Bergstraat.

lees verder

De dienst werd geleid door pastoor J.R. de Boer en de kapelaans P.A. Oostveen en A. van Willigenburg.

Op 20 september werden ook elf geallieerde soldaten van de luchtlandingstroepen aan de Oude Diedenweg begraven.
Tijdens de aanvoer van de luchtlandingstroepen op 18 september 1944 werd een C-47 getroffen door Duits afweergeschut en stortte brandend neer in een weiland bij de boerderij van Vermeer aan de Rijnsteeg in Wageningen.

Op donderdag 21 september werden tijdens een dienst in de Aula van de Landbouwhogeschool de overige slachtoffers herdacht.
De dienst werd geleid door ds. Dufour en ds. Groenewoud .

De 28 bomslachtoffers werden ter aarde besteld op de algemene begraafplaats en ds. Kouwenhoven voerde daar het woord.
Zijn woorden werden overstemd door het gebulder van het geschut en het geknetter van mitrailleurs in de omgeving.
Een vliegtuig vloog brandend over en stortte neer bij Nol in ’t Bos. De ceremonie op de begraafplaats moest worden afgebroken en de aanwezigen renden weg om zich in veiligheid te brengen.

Onvergetelijke gebeurtenissen waren het, door de grote belangstelling, door het ongewone vervoer met provisorische middelen en door het oorlogsgeweld dat zich onafgebroken liet horen en zien.