In 1940 was er al iets te merken van een opkomend verzet. De politieke partijen werden opgeheven. De goede vakorganisaties werden ontbonden of ze hieven zichzelf op. Kleine verzetsgroepen ontstonden. Dat was ook het geval in Wageningen. Het was meer een geest van verzet ( wij nemen het niet langer) dan een daadwerkelijk verzet.
Zo ontstond de ordedienst afgekort de OD. In de landelijke top zaten vrij veel officieren. Men stelde zich tot doel het vacuüm te overbruggen dat zou ontstaan tijdens het terugtrekken van de vijand en de komst van de geallieerde bevrijders. Aanvankelijk was men afkerig van illegaal werk en actief verzet in de praktijk. In Wageningen ontstonden wel verschillende groepjes die mentaal of daadwerkelijk zich wilden verzetten.
De beroepsofficier 1e luitenant Ben Callenbach was de eerste militaire commandant van de OD in Wageningen. Hij gebruikte de schuilnaam Piet. In de loop van 1942 bleken ongeveer 250 personen lid te zijn van de OD in Wageningen.
Op 15 mei 1942 moesten alle officieren zich melden in uniform. Voor deze omgeving geschiedde dat in een van de kazernes in Ede aan de Stationsweg. Op het station van Ede stond een lange trein klaar om alle officieren in krijgsgevangenschap naar Duitsland te brengen.
Ook ‘Piet’ uit Wageningen kwam zo in een Duits krijgsgevangenkamp terecht.
Na het gedwongen vertrek van Ben Callenbach, nam Piet II de leiding over in Wageningen. Piet II was Cornelis Doekes.
Verschillende groepen OD’ers pleegden verzet en hebben zich gedurende de bezettingsperiode ingezet voor onderduikers, adressen werden gezocht en voedsel verstrekt.
Tijdens de evacuatie van 1 oktober 1944 kwamen de OD’ers verspreid te wonen, de meesten hebben zich in hun evacuatieoord weer aangesloten bij het verzet ter plaatse.
Bronnen
Kleine kroniek van het verzet in Wageningen over de periode 1940-1945, F. van der Have.
Archief Historische Vereniging Oud-Wageningen
Gemeentearchief Wageningen