Met de invoering van de Luchtbeschermingswet van 23 april 1936 werden de gemeenten verplicht een aantal maatregelen te nemen tegen aanvallen vanuit de lucht. De burgemeesters werden verantwoordelijk gesteld voor de luchtbescherming en elke gemeente kreeg de verantwoordelijkheid om een Luchtbeschermingsdienst (LBD) op te richten.
Deze luchtbeschermingsdiensten waren gemeentelijke diensten, die nauw samenwerkten met de politie. In veel gemeenten was het Centraal Bureau van deze dienst daarom ondergebracht in het politiebureau. Dit was ook in Wageningen het geval. Men had een eigen ruimte in het politiebureau aan de Rijksstraatweg 15, naast het ziekenhuis.
De doelstellingen van de LBD waren om in vredestijd de bescherming van de bevolking tegen luchtaanvallen voor te bereiden en in tijden van mobilisatie en/of oorlog te zorgen voor daadwerkelijke bescherming van de bevolking.
Direct na de bezetting in 1940 reorganiseerden de Duitsers de LBD. Voor de bezetting bestond deze dienst vrijwel uitsluitend uit vrijwilligers. De Duitsers vonden dat maar niets omdat ze van mening waren dat dit een professionele taakuitvoering in de weg stond. Voortaan bestond een deel van het personeel, de zogenaamde vaste kern, uit mensen die in loondienst kwamen. Het werd dus hun dagelijkse werk. Het waren ambtenaren die betaald werden door de gemeente.
Ook Wageningen kreeg een dergelijke organisatie, waarvan het lokale hoofd nog tot begin maart 1943 de heer C.M. van Hoeve was. Zijn taak werd overgenomen door de toenmalige Wageningse commissaris van politie W.M. Versteeg.
De belangrijkste taken van de LBD waren het waarnemen van vijandelijke vliegtuigen en bij naderend onheil vroegtijdig ingrijpen middels het geven van luchtalarm. Een andere belangrijke taak was het toezicht op en de handhaving van de verplichte verduisteringsmaatregelen.
Waar kon men dit beter doen dan vanuit een hoog gelegen punt. De vaste uitkijkpost voor de LBD werd de hoge kerktoren van de katholieke Sint Janskerk aan de Bergstraat. De totale lengte van de toren inclusief kruis bedroeg 64.2 meter.
De vaste uitkijkpost aan de Bergstraat werd reeds voor de Duitse bezetting voorzien van een telefoonverbinding met het Centraal Bureau aan de Rijksstraatweg.
In mei 1945 werd de Luchtbeschermingsdienst opgeheven.
Bronnen
Het Roode Dorp en de V1 – een reconstructie van de rampavond, Gerard Olinga