De Prins Hendrik Stichting – Evacués uit Egmond aan Zee
De Prins Hendrik Stichting is sinds 1875 een tehuis voor oud-zeelieden voor alle categorieën zeevarenden van alle gezindten. De stichting is gevestigd in Egmond aan Zee.
De bewoners van de kuststreek moesten van de Duitse bezetter uit hun woonplaatsen verdwijnen in verband met de bouw van Duitse verdedigingswerken.
De bewoners en het verzorgende personeel van de Prins Hendrik Stichting totaal ongeveer 150 personen, evacueerden op 19 december 1942 van Egmond aan Zee naar hotel De Bilderberg in Oosterbeek. Dertig bewoners vonden onderdak bij hun familie.
Begin april 1943 werd het hotel gevorderd door de Duitsers en de oud-zeelieden moesten een ander onderkomen zoeken.
Op 16 april 1943 werden twee hotels in Wageningen aangewezen als verblijf, namelijk hotel de Wageningsche Berg voor tachtig bewoners en hotel Belvedère voor zeventig bewoners. Alle bewoners verhuisden op 24 april 1943 naar Wageningen.
Het hotel De Wageningsche Berg werd op 20 januari 1944 door de Duitsers gevorderd en alweer moesten de bewoners verhuizen, deze keer naar hotel de Wereld. De bewoners van het hotel Belvedère mochten blijven.
De directeur van de Prins Hendrik Stichting, Hendrik Dollekamp, een gepensioneerde marineofficier, overleed op 16 maart 1944 in Wageningen. De nieuwe directeur werd Willem Kat, een NSB’er geboren in 1888 in West-Terschelling. Hij overleed op 17 juni 1945 in Baarn.
Hotel Belvedère was gelegen aan de Rijksstraatweg bovenop ‘De Berg’ (Hoek Bosrandweg en Generaal Foulkesweg). Achter het hotel was de woonwijk Hamelakkers (Sahara) gelegen, die op 17 september 1944 werd getroffen door geallieerde bommen, ook het hotel werd zwaar beschadigd.
Hotel Belvedère kwam vanaf de luchtlandingen van 17 september en de daaropvolgende beschietingen in de gevarenzone te liggen. Tijdens de langdurige beschietingen van donderdagavond 27 september waarbij de omgeving in een brandende puinhoop veranderde verbleven de bewoners nog steeds in het zwaar beschadigde hotel.
Op 28 september werden zij door de nog aanwezige bewoners van Wageningen geëvacueerd naar het lager gelegen hotel De Wereld.
Ook het verblijf in hotel De Wereld werd onveilig en de directeur riep de hulp in van Het Rode Kruis.
De eerste groep werd in de avond van 30 september naar Zeist overgebracht. De achtergebleven personen werden de volgende dag opgehaald met wagens van circus Boltini.
Alle bewoners werden ondergebracht in het blindeninstituut ‘Bartimeus’. Op 8 oktober 1944 werden de zeelieden ondergebracht in het vormingscentrum Drakenburg in Baarn. Daar zijn ze gebleven tot 9 april 1945.Toen moest op bevel weer verhuisd worden, nu naar twee villa’s in Baarn.
Tijdens de hongerwinter zijn vijfentwintig bewoners overleden door honger en kou.
Na terugkeer in Egmond op 1 juli 1945, bleken er eenenvijftig bewoners en verzorgenden de evacuatie niet overleefd hadden.
Bronnen
Achteraf bekeken, Ad Rietveld
Evacués uit Egmond aan Zee in Wageningen, S.J. Groothuis
Lotgevallen der prins Hendrik Stichting in de oorlogsjaren 1942-1945, J. Langendoen.
De evacuatie van de Prins Hendrik Stichting, S.C. v d Gaag, bewerkt door L. Lassche
Geestgronden, Egmonds historisch tijdschrift april 2010
Gemeentearchief Wageningen